Bệnh tự miễn dịch là một căn bệnh khá nguy hiểm xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ hoặc đứng tuổi (thường từ 20 đến 40 tuổi), nhất là bệnh tự miễn dịch hệ tiêu hoá. Vậy khi mắc bệnh này thì người bệnh áp dụng chế độ ăn AIP như thế nào? Cùng tìm hiểu nhé.
1. Chế độ ăn AIP là gì?
Chế độ ăn AIP là một phiên bản khắt khe hơn của chế độ ăn Paleo (bao gồm thịt, cá, rau, quả hạch và hạt), còn được gọi là giao thức tự miễn dịch Paleo. Đây còn là chế độ ăn dành cho những người mắc bệnh tự miễn dịch.
Bệnh tự miễn dịch xảy ra do hệ miễn dịch của con người không thể phân biệt các kháng nguyên của cơ thể với các tác nhân gây hại bên ngoài. Căn bệnh này có thể có ở nhiều lứa tuổi, thường gặp nhất ở độ tuổi từ 20 40. Các loại bệnh tự miễn dịch thường gặp nhất là viêm khớp dạng thấp, xơ cứng bì, viêm ruột,…
Chế độ ăn AIP được ra đời bởi nhiều nghiên cứu tin rằng: Cơ chế tự miễn dịch hệ tiêu hóa là do các lỗ nhỏ trong ruột khiến thức ăn rò rỉ vào cơ thể và khi đó, chế độ AIP sẽ giúp hồi phục các lỗi nhỏ li ti này.
2. Công dụng của chế độ ăn AIP
Những lợi ích nổi bật khi người ăn áp dụng chế độ ăn AIP này là khôi phục hệ thống miễn dịch và các vấn đề về đường ruột, ngăn chặn phản ứng tự miễn dịch, phòng tránh bệnh tự miễn thứ phát.
Để đạt được hiệu quả cao nhất, chế độ ăn AIP khuyên bạn nên thực hành chế độ ăn AIP trong vài tuần liên tiếp. Sau khoảng thời gian này bạn sẽ được ăn lại những thực phẩm bạn đã tránh.
Theo chế độ ăn này, người ăn cần loại bỏ các thực phẩm có thể gây viêm trong ruột và thay vào đó là các thực phẩm giàu dinh dưỡng. Áp dụng chế độ này mang lại các lợi ích:
- Phòng ngừa các bệnh tự miễn dịch thứ phát và phản ứng tự miễn dịch
- Giảm các triệu chứng khi mắc bệnh tự miễn dịch
- Thiết lập lại hệ miễn dịch
3. Các thực phẩm nên và không nên ăn trong chế độ AIP
3.1. Các thực phẩm nên ăn trong chế độ AIP
- Rau: Nhiều loại rau trừ cà chua, khoai tây, ớt chuông, ớt cay và tảo.
- Trái cây tươi: Với lượng vừa phải.
- Các loại củ: Khoai lang, khoai môn, khoai mỡ.
- Thịt (loại hoang dã, ăn cỏ hoặc chăn nuôi trên đồng cỏ): Động vật hoang dã, cá, hải sản, thịt nội tạng và gia cầm.
- Thực phẩm lên men, giàu probiotic: Thực phẩm lên men không chứa thành phần sữa, chẳng hạn như kombucha, kim chi, dưa cải bắp, dưa chua, và kefir dừa.
- Dầu thực vật (ít qua chế biến): Dầu ô liu, dầu bơ hoặc dầu dừa.
- Các loại thảo mộc và gia vị: Miễn là chúng không có nguồn gốc từ hạt.
- Các loại rượu: Balsamic, rượu táo và giấm rượu vang đỏ, miễn là chúng không có thêm đường.
- Chất làm ngọt tự nhiên: Siro cây phong và mật ong, với lượng vừa phải.
- Một số loại trà: Trà xanh và trà đen với lượng uống trung bình lên đến 3-4 tách mỗi ngày
- Nước hầm xương
Mặc dù được cho phép, một số quy trình khuyến nghị thêm rằng bạn nên tiết chế lượng muối, chất béo bão hòa và omega-6, đường tự nhiên, chẳng hạn như mật ong hoặc xi-rô cây phong, cũng như các thực phẩm làm từ dừa.
Tùy thuộc vào giao thức AIP bạn áp dụng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn, bạn cũng có thể ăn một lượng nhỏ trái cây. Lượng tiêu thụ tối đa nằm trong khoảng 1040 gam fructose mỗi ngày, hoặc tương đương với khoảng 1-2 phần trái cây tươi.
Ngoài ra để đạt hiệu quả cao nhất, bạn nên tiết chế lượng trái cây và rau quả có hàm lượng đường huyết cao, bao gồm trái cây sấy, khoai lang và chuối.
3.2. Các thực phẩm không nên ăn trong chế độ AIP
- Ngũ cốc: Gạo, lúa mì, yến mạch, lúa mạch, lúa mạch đen,… cũng như các loại thực phẩm có nguồn gốc từ chúng, chẳng hạn như mì ống, bánh mì và ngũ cốc ăn sáng.
- Các loại đậu: Đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu phộng,… cũng như các loại thực phẩm có nguồn gốc từ chúng, chẳng hạn như đậu phụ, tempeh hoặc bơ đậu phộng.
- Các loại rau ăn đêm (rau nightshade): Cà tím, ớt, khoai tây, cà chua,… cũng như các loại gia vị có nguồn gốc từ rau ăn đêm, chẳng hạn như ớt bột.
- Trứng: Trứng nguyên quả, lòng trắng trứng hoặc thực phẩm có chứa các thành phần này.
- Sữa: Sữa bò, sữa dê hoặc sữa cừu cũng như các loại thực phẩm có nguồn gốc từ các loại sữa này, chẳng hạn như kem, pho mát, bơ hoặc bơ sữa trâu; các loại bột protein làm từ sữa.
- Một số đồ uống: Rượu và cà phê
- Dầu thực vật đã chế biến: Dầu hạt cải, dầu ngô, dầu hạt bông, dầu hạt cọ, dầu đậu nành hoặc dầu hướng dương.
- Các loại đường đã qua chế biến hoặc tinh chế: Đường mía hoặc đường củ cải, siro ngô, siro gạo lứt, và siro mạch nha lúa mạch; cũng bao gồm đồ ngọt, nước ngọt, kẹo, đồ tráng miệng đông lạnh và socola, có thể chứa những thành phần này.
- Phụ gia thực phẩm và chất làm ngọt nhân tạo: Chất béo chuyển hóa, chất tạo màu thực phẩm, chất nhũ hóa và chất làm đặc, cũng như chất làm ngọt nhân tạo, chẳng hạn như stevia, mannitol và xylitol.
4. Gợi ý thực đơn của chế độ ăn AIP
Theo chế độ ăn kiêng AIP, trong một ngày thông thường, bạn có thể ăn 1 trong số các món trong 1 bữa theo gợi ý bên dưới:
Bữa sáng:
- Rau bó xôi áp chảo
- Xúc xích gà (làm từ thịt gà, rau bina, táo, thịt ba rọi, dầu dừa)
- Món ăn sáng kiểu Mexico (làm từ thịt bò, khoai lang, cải xoăn, hành tím, củ cải và ngò, quả bơ) bí ngòi
Bữa trưa:
- Tôm với mì bí ngòi
- Thịt bò nướng
Bữa tối:
- Đùi gà với măng tây nướng
- Gà Marsala (làm từ thịt gà không xương, hành tây, nho đỏ, dầu oliu, rượu vang Marsala khô, nước dùng gà)
Bữa ăn nhẹ: Một ít dưa lưới với mật ong
Trên đây là thông tin về chế độ ăn AIP theo cơ chế tự miễn dịch của hệ tiêu hóa. Hy vọng bạn đã hiểu thêm về chế độ ăn này và những thực phẩm có thể ăn và nên tránh để nhanh chóng chữa được bệnh này nhé.
Nguồn: Tổng hợp
