Những ai mắc bệnh tiểu đường hay gout đều cần một thực đơn riêng để hạn chế tình trạng bệnh tiến triển mất kiểm soát. Cùng Thu Hà khám phá vài lưu ý khi lựa chọn thực đơn chế độ ăn cho người tiểu đường và gout nha.
1. Nguyên nhân gây nên bệnh tiểu đường và gout
Nồng độ axit uric trong máu tăng cao dẫn đến sự hình thành các tinh thể urat gây nên bệnh gout. Bệnh thường xuất hiện ở ngón chân cái, là một dạng của viêm khớp, khiến các khớp sưng, đau và nóng. Ngoài ra, nguyên nhân xuất hiện bệnh gout cũng có liên quan đến sự kháng insulin ở người bệnh tiểu đường tuýp 2.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng kháng insulin có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa axit uric trong máu. Những người mắc phải tình trạng kháng insulin sẽ dễ bị gout. Bên cạnh đó, khi kháng insulin tăng sẽ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng lên 71% với nữ giới và 22% với nam giới khi nồng độ axit uric cao.
Cũng theo BS.CKII Trần Đỗ Lan Phương, bác sĩ khoa Nội tiết Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quá trình trao đổi chất bất thường cũng là nguyên nhân khiến glucose tồn đọng trong máu, sự mất cân bằng này lâu dài sẽ khiến lượng đường trong máu tăng cao, gây bệnh tiểu đường.
2. Mục tiêu khi xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường và gout
Mục tiêu khi xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường và gout là giữ cho đường huyết và nồng độ axit uric trong máu ở ngưỡng cho phép. Các chất có trong thức ăn theo vào cơ thể sẽ gây ảnh hưởng đến nồng độ insulin và axit uric nên việc không có một chế độ ăn hợp lý dễ khiến tình trạng bệnh tiểu đường và gout tệ hơn.
3. Các nhóm thực phẩm nên và không nên ăn đối với người bị tiểu đường và gout
3.1. Các nhóm thực phẩm nên ăn
- Sữa và các sản phẩm từ sữa: Khi bị tiểu đường và gout, bạn nên chọn các loại sữa ít đường, ít béo để vừa giảm bệnh gout vừa tránh tình trạng đường máu, mỡ máu tăng cao nhé.
- Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ giúp làm giảm lượng đường máu mỡ máu, hỗ trợ loại bỏ axit uric. Với người bị gout, tiểu đường nên ăn các thực phẩm như rau xanh, cà rốt, dưa leo, cam, yến mạch,…
- Thực phẩm giàu axit béo, omega-3: Giúp giảm đi cholesterol máu, đường huyết và axit uric. Người bệnh tiểu đường và gout có thể dùng các thực phẩm như hạt lanh, quả óc chó, đậu phụ, tôm, cá trắm, cá lóc, cá hồi,… để bổ sung axit béo, omega-3. Tuy nhiên, không nên ăn cá quá 2 lần/ tuần và nên ăn cá hấp, luộc hoặc nướng thay vì cá chiên.
- Thực phẩm giàu anthocyanin: Anthocyanin được biết đến là chất chống oxy hóa mạnh, có nhiều trong các thực phẩm màu đỏ, tím như mận, lựu, cà tím, việt quất, nho đen, cherry, đào… Ngoài ra, anthocyanin còn có thể ngăn ngừa sự tích tụ urat – thủ phạm gây bệnh gout, trong các khớp và giúp hạ đường huyết.
3.2. Các nhóm thực phẩm không nên ăn
- Rượu, bia: Khi sử dụng rượu, bia, thận sẽ loại bỏ rượu bia trước thay vì axit uric. Hơn nữa, nồng độ ethanol cao có thể làm tăng sản sinh axit uric khiến cho tình trạng bệnh tiểu đường và gout trở nên tệ hơn.
- Thực phẩm giàu purin: Nếu bạn bị gout, bạn không nên bổ sung các thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, mì ăn liền,… bởi axit uric sẽ được sinh trong quá trình cơ thể chuyển hóa purin. Từ đó khiến bạn bị gout nặng hơn.
- Thực phẩm giàu đường fructose, glucose: Dùng nhiều thực phẩm chứa 2 loại đường này dễ khiến đường huyết và nồng độ axit uric trong máu tăng cao, gây ảnh hưởng xấu đến tình trạng bệnh tiểu đường và gout. Những thực phẩm giàu đường fructose và glucose gồm: Nước ngọt, cơm, bún, miến, phở, nước trái cây, đồ chế biến sẵn, bánh ngọt,…
Trên đây là những lưu ý khi lựa chọn thực đơn chế độ ăn cho người tiểu đường và gout mà Thu Hà đã tổng hợp được. Hy vọng những thông tin này hữu ích với bạn. Chúc bạn nhiều sức khoẻ!
Nguồn: Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
