Giữa muôn vàn nguyên liệu trong ẩm thực, nhiều người đã chọn dùng ớt bột để tăng thêm vị cay cho món ăn, nhất là các món Âu Mỹ. Bên cạnh ớt bột truyền thống Việt Nam thì không ít người đã sử dụng thêm loại có xuất xứ từ ngoại quốc.
Và các loại ớt bột đó có khá nhiều tên gọi riêng làm mọi người phải băn khoăn, một trong số đó chính là thuật ngữ Paprika. Vậy ớt bột Paprika là gì? Thành phần, công dụng của chúng như thế nào? Hãy cùng Thu Hà khám phá thông tin dưới đây ngay nhé.
1. Paprika là gì?
Paprika là loại ớt bột Hungary được làm từ ớt Capsicum (ớt chuông, ớt ngọt) hay phổ biến nhất là ớt cà chua. Sau khi thu hoạch, các loại ớt này sẽ được đem phơi khô và nghiền nhuyễn. Khi hoàn thành, ớt bột sẽ có màu đỏ đậm bắt mắt và vị cay của Paprika dao động từ ngọt dịu đến trung bình và cay nóng.
2. Nguồn gốc của Paprika
Về nguồn gốc, tuy ớt bột Paprika là gia vị tượng trưng cho nền ẩm thực Hungary nhưng thực ra loại ớt này được người Thổ Nhĩ Kỳ đem đến vào thế kỷ 16 17 trong lúc đô hộ ở đây. Và những người đầu tiên sử dụng ớt bột Paprika để chế biến món ăn chính là thợ chăn cừu và gia súc.
Dần dần, loại ớt bột này được dùng phổ biến trong các món ăn của nông dân Hungary. Sau đó, giới quý tộc bỗng phát hiện được vị cay độc đáo và sắc màu bắt mắt của Paprika nên đã cho chế biến vào các bữa ăn hằng ngày. Đến thế kỷ 19, ớt bột Paprika chính thức trở thành gia vị thống trị nhiều món ăn trên khắp đất nước Hungary.
3. Thành phần của ớt bột Paprika
Ớt bột Paprika chủ yếu có hai loại
– Paprika không cay: Được làm chủ yếu từ phần vỏ quả và chỉ thêm nửa số hạt ớt.
– Paprika cay: Cũng được tạo nên từ vỏ quả nhưng sẽ sử dụng hạt ớt nhiều hơn. Đồng thời, còn bổ sung thêm phần cuống, noãn và lá đài.
Theo Draxe, cứ trong 1 muỗng canh ớt bột Paprika sẽ chứa nhiều thành phần như: Calo (20), Carbohydrate (3.8g), Protein (1g), chất béo (0.9g), chất xơ (2.5g), UI vitamin A (3.56), vitamin B6 (0.3mg), vitamin E (2mg), Sắt (1.6mg), vitamin C (4.8mg), vitamin K (5.4 microgram), Riboflavin (0.1mg), Niacin (1mg), Kali (158mg),…
4. Những lợi ích khi ăn ớt bột Paprika
Theo Healthline, đã có nhiều cuộc nghiên cứu chứng minh các thành phần trong ớt bột Paprika đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cụ thể:
4.1. Tốt cho mắt
Theo một nghiên cứu với hơn 1800 phụ nữ, những người có khẩu phần ăn chứa nhiều Lutein và Zeaxanthin sẽ ít có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể hơn 32% so với những người tiêu thụ thấp hơn.
Một nghiên cứu khác ở 4519 người trưởng thành cũng cho rằng lượng Lutein và Zeaxanthin hấp thụ cao hơn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh AMD (Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác).
Do đó, chúng hoàn toàn có khả năng giúp sức khỏe mắt tốt hơn. Đồng thời, còn giảm được tình trạng đục thủy tinh thể và AMD.
4.2. Giảm đau và chống viêm
Ớt bột Paprika có chứa hợp chất Capsaicin chất có thể liên kết với các thụ thể trên tế bào thần kinh để làm giảm viêm và đau. Từ đó, chúng có thể ngăn ngừa các tình trạng viêm như viêm khớp, tổn thương thần kinh hay các vấn đề về tiêu hóa.
Và điều này đã được chứng minh thông qua một nghiên cứu ở 376 người trưởng thành mắc các bệnh về đường tiêu hóa. Khi họ được bổ sung chất Capsaicin vào cơ thể thì tình trạng viêm dạ dày và tổn thương đều được ngăn chặn đáng kể .
4.3. Cải thiện sức khỏe tim
Trong một cuộc nghiên cứu suốt 14 ngày, những chú chuột có chế độ ăn Paprika và Capsanthin đều có lượng Cholesterol tốt tăng vượt bậc, so với các con có khẩu phần ăn ăn bị kiểm soát.
Ngoài ra, theo một nghiên cứu khác trải qua 12 tuần ở 100 người trưởng thành khỏe mạnh, người được sử dụng thực phẩm bổ sung chứa 9mg Paprika Carotenoids/ngày đã có lượng Cholesterol xấu và tổng mức Cholesterol thấp hơn nhiều so người dùng giả dược.
Vì thế, ớt bột Paprika có chứa hoạt chất Carotenoids có thể làm giảm mức Cholesterol có hại, đồng thời làm tăng Cholesterol có lợi. Từ đó, sức khỏe tim mạch sẽ được dần dần cải thiện.
4.4. Chống ung thư
Một số chất Carotenoit trong ớt bột paprika như: Beta Carotene, Lutein và Zeaxanthin đều có thể chống lại Oxidative stress nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc ung thư cho con người.
Cụ thể, theo một nghiên cứu với khoảng 2000 phụ nữ, người có lượng Beta Carotene, Lutein, Zeaxanthin và tổng số Carotenoid trong máu cao nhất thì nguy cơ mắc bệnh ung thư vú thấp hơn đến 25 – 35%.
4.5. Kiểm soát lượng đường trong máu
Chất Capsaicin nằm trong ớt bột Paprika có khả năng kiểm soát tiểu đường hiệu quả. Bởi Capsaicin sẽ tác động đến các gen liên quan và ức chế các enzyme phá vỡ đường trong cơ thể.
Ngoài ra, theo cuộc nghiên cứu suốt 4 tuần với 42 thai phụ bệnh tiểu đường, việc cung cấp 5mg Capsaicin/ngày đã làm giảm đáng kể lượng đường trong máu sau bữa ăn, so với người dùng giả dược.
Hay trong cuộc nghiên cứu khác trải qua 4 tuần ở 36 người trưởng thành, người có khẩu phần ăn có Paprika chứa Capsaicin đã làm giảm vượt bậc lượng Insulin trong máu sau bữa ăn, so với người không có ớt. Thông thường, mức Insulin thấp hơn sẽ giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
5. Cách sử dụng Paprika
Paprika được sử dụng như những loại gia vị thông thường khác, chủ yếu để tạo ra màu sắc đẹp mắt cho món ăn và làm cho món ăn có thêm vị cay ngọt ấn tượng (đặc biệt là các món hầm, canh và súp).
Ngoài ra, Paprika cũng có công dụng để ướp thịt, cá trước khi chế biến. Đặc biệt, cho paprika vào đun ngập dầu trong chảo sẽ tạo ra một loại hỗn hợp cực kì ngon và lạ. Người Hungary thường dùng kèm rượu Kadarka để tăng thêm độ ngon cho các món ăn có Paprika.
6. Công dụng của ớt bột Paprika
Ớt bột Paprika được dùng trong ẩm thực giống như mọi loại gia vị khác. Đặc biệt, chúng thường được sử dụng để làm nên màu sắc đẹp mắt cũng như tăng phong vị cay ngọt đặc trưng cho các món ăn. Ví dụ: Món súp cá Hungary, bắp cải nhồi thịt, xúc xích hun khói, trứng luộc, súp tôm,…
Ngoài ra, bạn có thể dùng Paprika để tẩm ướp các loại nguyên liệu: Thịt, cá,… trước khi chế biến. Đặc biệt, nếu bạn đun loại ớt bột này trên chảo chầu sẽ tạo ra hỗn hợp thơm ngon và đậm vị hơn hẳn. Không những thế, khi thưởng thức món ăn có Paprika, người Hungary còn uống kèm rượu Kadarka để tăng hương vị tối đa.
7. Các món ăn ngon với Paprika
Súp cá Hungary (halászlé)
Halászlé – món súp cá rất được người dân Hungary ưa chuộng, đặc biệt nấu nhiều vào Giáng sinh và cuối năm với mong muốn về hạnh phúc và tiền tài. Mỗi gia đình sẽ có những bí kiếp riêng để nấu món súp cá này, tạo nên nét đặc trưng độc đáo và phong phú cho món ăn.
Bắp cải nhồi thịt (tlttt káposzta)
Món tlttt káposzta – bắp cải nhồi thịt rất nổi tiếng trong nền ẩm thực Hungary. Bắp cải sẽ luộc sơ, sau đó dùng để gói phần nhân bao gồm: Thịt heo băm, gia vị nêm nếm và paprika. Sau đó, những cuộn bắp cải sẽ mang đi hấp, đến khi chín sẽ được phủ một lớp kem chua, cực kì ngon luôn nhé.
Xúc xích hun khói (Kolbász)
Kolbász món ăn chính thống bắt nguồn từ Hungary. Xúc xích hun được làm từ thịt hun khói, thịt heo, thịt bò, thịt cừu được ướp với một số gia vị như ớt Paprika, hạt nhục đậu khấu, tỏi, muối, tiêu đường, kinh giới, cognac hay rượu vang. Những nguyên liệu được ướp thấm vị rồi nhồi vào ruột heo, treo qua đêm, sau đó mang đi hun khói nhẹ.
Khi ăn, bạn nên cắt xúc xích thành từng lát mỏng, chấm cùng với tương ớt, hoặc dùng kèm với bánh mì đều rất ngon.
Hy vọng qua chia sẻ trên, bạn sẽ biết được ớt bột Paprika là gì cũng như thành phần, công dụng của loại ớt này nhé. Bạn có thể thêm chúng vào món ăn của gia đình để tăng thêm hương vị cũng như bảo vệ sức khỏe nha.
Xem thêm
