Bột năng ngoài việc làm phụ gia để tạo độ sệt dẻo cho món ăn, làm nguyên liệu cho các món bánh nó còn có nhiều công dụng khác. Dưới đây sẽ là một số thông tin hữu ích về công dụng và cách sử dụng bột năng cho mỗi món ăn gia đình. Vậy bột năng là loại bột gì?
1. Bột năng là gì?
Bột năng có nhiều tên gọi như miền Bắc gọi là bột sắn, bột đao hay miền Trung còn gọi là bột lọc. Thành phần của bột năng chủ yếu làm từ củ khoai mì( củ sắn) sau khi thu hoạch và trải qua công đoạn làm sạch và chế biến sẽ tạo thành phẩm là loại bột mịn, tơi như các loại bột thông thường khác.
Loại bột này nên mua ở dạng có màu trắng đục, khi sử dụng có kết hợp với nước sẽ dễ bám tay vì có độ kết dính cao so với các loại bột bắp hay bột mì.
2. Công dụng của bột năng
Là thành phần chính cho các loại bánh như: Bánh phu thê, bánh đúc, bánh da lợn, bánh giò,…Ngoài ra còn có thể làm bánh canh, mì sợi, hủ tiếu, miến,.. vì bột năng sẽ tạo độ dai, dẻo, tạo cảm giác ngon miệng khi thưởng thức.
Làm gia vị cho các món ăn theo phong cách Á-Âu như các loại chè, súp, lagu, món xào cho đến các loại sốt sệt kèm theo vì chúng có độ mịn, sánh và độ kết dính. Làm cho món ăn sánh đặc lại tạo cảm giác ăn nhẹ nhưng vẫn thấy no lâu
Có thể thay thế bột bắp vì giữa chúng đều có có độ kết dính, sánh đặc, nên sử dụng kết hợp bột bắp với loại bột khác để đạt hiệu quả hơn vì bột năng có tính dẻo và dai nhiều hơn so với bột bắp. Tuy nhiên, việc này sẽ cần thiết khi bạn thiếu hụt nguyên liệu trong quá trình chế biến.
Sẽ trở thành nguyên liệu chính trong các khâu chế biến các món như: Cá viên, chả cá, chả lụa, nem, xúc xích… để tạo độ dai, giòn khi thưởng thức.
Có thể làm hạt trân châu dẻo dai, các loại thạch có trong trà sữa, chè như thạch củ năng, thạch khoai môn,…
3. Phân biệt bột năng với các loại bột khác
3.1. Bột năng với bột mì
Nhìn chung bột năng khá khô và độ mịn không tốt bằng bột mì. Đặc điểm dễ nhận biết nhất đó là bột năng khi hoà với nước thì có độ sánh cao, còn bột mì thì giãn nở và rất xốp.
3.2. Bột năng với bột bắp
Bôt bắp được làm từ tâm trắng của bắp nên sẽ trắng hơn bột mì, nhẹ hơn và khá tơi hơn. Về độ kết dính khi đụng nước thì bột bắp không kết dính tốt bằng bột năng nhé.
3.3. Bột năng với bột nếp
Bột nếp được sản xuất trực tiếp từ nếp nên thừa hưởng đầy đủ những đặc tính từ nếp như dẻo và dai hơn rất nhiều nếu so với bột năng. Và thường được dùng để làm bánh dày, bánh khúc, bánh rán, bánh ít, bánh gai, bánh trôi.
3.4. Bột năng với bột gạo
Đặc điểm nhận dạng giữa bôt năng và bột gạo rất dễ. Về màu sắc thì bột gạo sẽ có màu đục hơn, khá thô và khô hơn. Không mềm, mịn như bột năng đâu nhé.
3.5. Bột năng với bột sắn dây
Bột sắn dây được làm từ củ sắn dây, được sử dụng hàng ngày như pha với nước nguội hoặc khuấy chín với nước sôi. Còn bột năng được sử dụng như một gia vị trong nấu ăn để giúp món ăn thêm đặc sánh hoặc giòn dai. Hai loại bột này hoàn toàn khác nhau.
3.6. Bột năng với bột củ năng
Bột củ năng được làm từ củ năng (củ mã thầy), củ có hình tròn nhỏ, màu đen, ruột trắng, ít bột. Bột củ năng màu trắng không dai được dùng làm bánh lọt hay bánh khọt ăn kèm với nước cốt dừa.
4. Cách sử dụng đúng cách của bột năng
Tùy vào mục đích sử dụng hiệu quả của mỗi món ăn mà bột năng có lượng sử dụng khác nhau.
Đối với làm bánh, chả, miến,... bạn nên đọc kỹ hướng dẫn cách làm món ăn mà bạn mong muốn để điều chỉnh lượng nước và lượng bột vừa đủ để trong quá trình nhào nặn luôn tạo sự cân bằng không quá cứng, cũng không quá nhão. Sau đó, tiếp tục làm các bước còn lại để tạo ra món ăn theo ý muốn.
Đối với làm súp, chè, nước sốt, lagu,… vì các món này đều ở dạng sệt nên trước khi sử dụng cần pha loãng một ít bột năng với nước trong bát nhỏ đến khi có độ sánh và hòa tan hết, sau đó đổ phần hỗn hợp vào món ăn đang nấu. Công đoạn này thường được làm ở khâu sắp kết thúc của món ăn.
Tuy nhiên, sử dụng bột năng nhiều cho người già, người béo phì, người tiểu đường, trẻ em nhỏ tuổi… sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe vì chúng chứa lượng tinh bột cao và rất ít chất xơ.
5. Cách làm bột năng tại nhà
5.1. Nguyên liệu làm bột năng
- 5kg củ sắn (khoai mì)
- Bàn mài củ sắn
- 1 tấm vải dày, trắng, sạch
- Tô hoặc chậu lớn
5.2. Cách làm bột năng
Bước 1: Sơ chế củ sắn
Củ sắn đem lột vỏ, ngâm nước lạnh khoảng 2 tiếng, vớt ra rửa thật sạch
Bước 2: Làm bột sắn
Sử dụng bàn mài, mài củ sắn thành bột, sau đó hòa với 10 lít nước sạch rồi dùng tấm vải dày để lọc bột
Tiếp theo để lắng phần nước sắn lọc xuống khoảng 1 giờ, rồi lấy phần bột kết tính dưới đáy mang đi phơi khô dưới nắng to
Bước 3: Đem đi phơi nắng
Phơi nắng khoảng 2 ngày sẽ được bột dưới dạng cục. Sử dụng máy xay để xay nhuyễn thành bột mịn rồi dùng dây lọc. Bảo quản bằng cách cho bột năng vào hộp, đậy kín nắp để ở nơi khô thoáng và dùng dần
5.3. Thành phẩm
6. Cách làm món ngon từ bột năng
6.1. Cách làm trân châu bằng bột năng
Trộn đều bột năng với nước, bột rau cau và đường với nhau. Sau đó nặn bột thành từng viên nhỏ, vừa ăn. Bắc nồi nước rồi đun nước sôi, thả trân châu vào luộc, đảo sơ để tránh bị dính với nhau. Khi trân châu bắt đầu nổi lên, đun tiếp tục từ 5 10p đến khi trân châu chìm hết thì tắt bếp, để nguyên, ngâm trong nồi từ 15 20 phút.
Cuối cùng, vớt trân châu ra ngâm trong nước lạnh 5 phút. Nếu bạn muốn ngọt hơn thì có thể trộn với đường hoặc ngâm trong nước đường
6.2. Cách làm bánh lọt bằng bột năng
Trước tiên cho vào nồi nước cốt dừa, lá dứa, nước lạnh, đường và muối vào nồi nấu lên sau đó khuấy đều cho đường tan vào hỗn hợp. Cho bột bánh lọt và nước vào nồi trộn đều cho bột và nước hòa vào với nhau.
Sau đó bắt lên bếp, để lửa vừa và khuấy đều tay trong 4 – 5 phút, bột hơi trong và sánh lại thì tắt bếp. Lúc bánh lọt còn nóng, để vào khuôn hoặc rỗ để tạo hình bánh lọt. Dùng một tô nước đá lạnh, ngâm bánh lọt trong đó khoảng 10 – 15 phút bánh sẽ ngon và dai hơn.
6.3. Cách làm bánh bột lọc từ bột năng
Đầu tiên ướp tôm và thịt ba chỉ với hành, tỏi băm, hạt tiêu, bột nêm trong 10 phút. Sau đó cho nguyên liệu vào chảo dầu ăn nóng, phi thơm hành tỏi. Nêm nếm gia vị vừa ăn, rim thêm khoảng 10 15 phút nữa là tắt bếp.
Tiếp theo cho bột năng vao tô, phần còn lại cho vào cái tô khác. Lấy nước sôi đổ vào tô đầu, để nguội rồi trộn tiếp với chỗ bột còn lại. Sau đó nhồi đến khi bột mịn và không dính tay là được. Bọc bột vào túi ni lông để không bị khô. Lấy từng ít bột bằng ngón tay, cán miếng bột vừa lấy rồi cho thịt và tôm vào giữa, gấp 2 mép lại cho khít.
Cuối cùng đun sôi nồi nước thả bánh vào, luộc trong 10 phút. Khi nào bánh nổi lên thì vớt ra có đựng nước lạnh, khi ngâm bánh với nước lạnh sẽ giúp bánh được trong hơn. Sau đó vớt bánh ra trộn với mỡ hành cho khỏi dính.
Trên đây là một số thông tin hữu ích để giải đáp thắc mắc về bột năng, công dụng và cách sử dụng đúng cách. Hy vọng qua bài viết này bạn sẽ có cách sử dụng bột năng phù hợp để làm cho món ăn thêm hấp dẫn mà vẫn cung cấp đầy đủ dinh dưỡng hằng ngày. Chúc các bạn thành công
Bạn sẽ quan tâm:
